Lichaamsondersteuning

Welke lichaamsondersteuning past aan een plafondlift?

2-punts draagjuk

De eerste plafondliften werden vaak geleverd met een 2-punts draagjuk voor toepassing met een tilmat. Dit lijkt op een soort kledinghanger, waaraan je eenvoudig de lussen van een tilmat bevestigt aan het uiteinde van het draagjuk. De draagjukken zijn vaak licht gebogen tot ruim gebogen als een soort halve maan, hierdoor heb je als gebruiker meer hoofdruimte en stoot je je hoofd niet snel. Het systeem voelt compact en makkelijk aan. Tilmatten met lussen zijn bovendien universeel, waardoor ze passen op bijna elk merk draagjuk met aanhaakpunten voor lussen.

4-Punts draagjuk

Om het comfort verder te vergroten is later het 4-punts draagjuk ontwikkeld. Hierbij staan de bevestigingspunten voor schouders en benen verder uit elkaar, waardoor je prettiger en stabieler zit. Ook dit juk heeft vaak een gebogen vorm voor extra hoofdruimte. Het 4-punts draagjuk is tegenwoordig de meest gebruikte variant. Met een lussen-tilmat kun je zowel van zit naar zit als van lig naar zit worden getild. Door simpelweg de juiste lus te kiezen, wordt de houding aangepast naar wat het meest comfortabel is.

Balans of kanteljuk

Met de ontwikkeling van tilmatten met clips kwamen ook de kanteljukken op de markt. Het voordeel van een kanteljuk is dat je houding in de tilmat tijdens het tillen kan worden aangepast. Zo kun je liggend worden opgetild en onderweg in een zitpositie worden geplaatst, of juist vanuit een onderuitgezakte houding op het toilet weer netjes recht in de rolstoel worden gezet.

Omdat het kanteljuk dichter bij je lichaam zit, werken tilmatten hier met korte clips in plaats van lussen. Die clips klik je vast op kleine “paddenstoeltjes” aan het kanteljuk. Veel merken hebben extra veiligheidsopties, zoals een hoorbare klik of een kleurmarkering, zodat je direct ziet dat de clip goed vastzit aan de “paddenstoel”. Voor alle kenmerken geldt, net zoals bij de tilband met lussen, dat je jezelf altijd controleert of de tilmat goed is aangehaakt of de clip is bevestigd. Veiligheid is altijd check en dubbel check.

Tilmatten met lussen en met clips

Een tilmat is een onmisbaar onderdeel bij het gebruik van een plafondlift. De tilmat ondersteunt het lichaam tijdens de transfer en bepaalt voor een groot deel het comfort en de veiligheid. Er bestaan twee hoofdtypen: tilmatten met lussen en tilmatten met clips.

Beide systemen werken goed, mits ze gebruikt worden zoals bedoeld. Daarnaast hangt de keuze ook af van het tilsysteem dat je gebruikt. Een draagjuk werkt uitsluitend met tilmatten met lussen, terwijl een kanteljuk juist is ontworpen voor tilmatten met clips.

Daarbij is het goed om te weten dat tilmatten bestaan in ontzettend veel variaties. Ze verschillen in stof, model en toepassing. Er zijn bijvoorbeeld tilmatten voor dagelijks gebruik, speciale toiletmatten, lig- en coconmodellen of tilmatten met extra ondersteuning. De materiaalkeuze kan variëren van ademende stoffen tot waterbestendige uitvoeringen, afhankelijk van de situatie waarin de tilmat wordt gebruikt.

Tilmatten met lussen

Tilmatten met lussen worden bevestigd aan een draagjuk. Aan de uiteinden van de tilmat zitten stevige lussen die je eenvoudig aan de haken van het juk kunt hangen. Door een andere lus te kiezen, bepaal je of iemand rechtop, iets achterover of juist liggend wordt getild. Dat maakt dit systeem heel flexibel in het dagelijks gebruik. Tilmatten met lussen passen op bijna elk merk draagjuk, waardoor ze breed inzetbaar zijn. Ze zijn vaak wat goedkoper en eenvoudig in onderhoud.

Tilmatten met clips

Tilmatten met clips werken in combinatie met een kanteljuk. In plaats van lussen gebruik je korte clips die je vastklikt op zogenaamde “paddenstoeltjes” aan het juk. Het voordeel hiervan is dat je tijdens de transfer de houding van de gebruiker makkelijk kunt aanpassen, bijvoorbeeld van lig naar zit. Clips geven vaak een extra signaal, zoals een klikgeluid of een kleurmarkering, zodat je zeker weet dat ze goed vastzitten. Dit maakt het systeem erg gebruiksvriendelijk en veilig.

Wat is beter: kanteljuk of draagjuk?

Op de vraag welke beter is; het kanteljuk met clips of het draagjuk met lussen, is geen eenduidig antwoord. Beide methodes werken goed, mits ze juist worden gebruikt.

Een draagjuk met lussen is vaak goedkoper, eenvoudiger en minder storingsgevoelig. Een kanteljuk is meestal elektrisch kantelbaar en dus duurder, gevoeliger voor storingen of reparaties maar zorgt er wel voor dat zorgverleners je gemakkelijker en nauwkeuriger kunnen positioneren in bed, toilet of rolstoel.

In de praktijk zie je dat veel instellingen, standaard een kanteljuk gebruiken. Dan kan het voor thuis handig zijn om dezelfde methode te kiezen, zodat dezelfde tilmatten met clips op beide locaties te gebruiken zijn.  Eenzelfde tilmat gebruiken voor een draagjuk voor lussen en een kanteljuk voor clips is lastig. De pasvorm van beide methoden zijn namelijk erg verschillend, een beetje zoals het verschil tussen een dames- en een herenbroek. Beter is het niet deze twee pasvormen door elkaar heen te gebruiken. De tilmat en het juk moeten dus altijd goed bij elkaar passen.